کاربری جاری : مهمان خوش آمدید
 
خانه :: شعر
موضوعات

اشعار



مدح و مرثیۀ حضرت زینب سلام الله علیها در خروج از کربلا

شاعر : جواد محمد زمانی     نوع شعر : مدح و مرثیه     وزن شعر : مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن     قالب شعر : غزل    

تو صبح روشنی که به خورشید رو کنی            حاشا که شـام را خـبر از تار مو کنی

طـوفـانی و تـمـوّج اگر سـر بـرآوری            آتـشـفـشـان دردی اگر سـر فـرو کنـی


می‌خـواستی طلـوع فـراگـیر صبح را            با ابتـهـاجِ خـطـبـۀ خـود بـازگـو کـنی

می‌خواستی جماعت مست از غرور را            بـا اشـک هـای نـافـلـه بـی‌آبـرو کـنـی

عـطـر حـسین را همه جـا می‌پـراکنی            همچون نـسیـم تا سـفـر کو به کو کنی

پنهان شده است گل پس باران برگ‌ها            بایـد که بـاغ را به تـمـنّـاش بـو کـنی!

وقـتِ وداع آمـــده بــا پــاره‌هــای دل            با خـون دل برای قـیـامت وضـو کنی!

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر به دلیل مستند نبودن و مغایرت با روایت‌های معتبر تغییر داده شد؛ جهت کسب اطلاعات بیشتر به قسمت روایات تاریخی همین سایت مراجعه کرده و یا در همین جا کلیک کنید

وقـتِ وداع آمـــده بــا پــاره‌هــای دل            یک بوسه وقت مانده که نذر گلو کنی

زبانحال حضرت زینب سلام الله علیها در خروج از کربلا با برادر

شاعر : ربائی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن قالب شعر : غزل

من کرببـلا را چو خـزان دیدم و رفتم            چون مرغ شب از داغ تو نالیدم و رفتم

ای باغ که داری تو بسی گل بگلستان            این خرمن گل را به تو بخشیدم و رفتم


در کـرب‌و‌بلا زیـنت آغـوش نـبـی را            آوردم و غـلـطیده بخـون دیـدم و رفتم

یاد آمدم آنروز که گفتی جگرم سوخت            چشم از تن صدچاک تو پوشیدم و رفتم

چون همره ما هست سرِ غرقِ بخونت            از داغ تو من روی خراشـیدم و رفـتم

بگسست اگر دشمن دون ریشه دین را            با قـلب پـریشان همه سنجـیـدم و رفتم

بس کن تو دگر کاه ربـائی سخن خود            من یک گلی از گلشن دین چیدم و رفتم

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر به دلیل مستند نبودن و مغایرت با روایت‌های معتبر حذف شد؛ جهت کسب اطلاعات بیشتر به قسمت روایات تاریخی همین سایت مراجعه کرده و یا در همین جا کلیک کنید

ممکـن چو نشد حـنجـر پاک تو ببوسم            آن حـنجـر پُر خون تو بـوسیدم و رفتم

بیت زیر به دلیل عدم رعایت قافیه که رکن اصلی هر شعری است تغییر داده شد، کلمۀ « بود» با کلمات « سنجید، پوشید، چید، دید» هم قافیه نیستند. لازم به ذکر است که ضمایر متصل جزء حروف روی قافیه نیست!!!

چون همره ما هست سرِ غرقِ بخونت            مـن یـاد لـب تـشـنـۀ تو بـودم و رفـتـم

بیت زیر سروده اصلی شاعر محترم است اما با توجه به وجود ایراد محتوایی در عدم رعایت شأن اهل بیت؛ پیشنهاد می‌کنیم به منظور رفع ایراد موجود و حفظ بیشتر حرمت و شأن اهل بیت که مهمترین وظیفه هر مداح است؛ بیت اصلاح شده که در متن شعر آمده را جایگزین بیت زیر کنید.

بگسست اگر دشمن دون ریشه دین را            با موی پـریشان همه سنجـیـدم و رفتم

زبانحال حضرت زینب سلام الله علیها در خروج از کربلا با برادر

شاعر : محمد حسین انصاری نژاد نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن قالب شعر : غزل

خـواهم نشـست آیـنه سان در بـرابرت            تا بنـگـرم به چشم عـلـی رزم آخـرت

ای آفـتـاب بر سـرِ سـرنـیـزه‌ها بـتـاب            قـرآن بخـوان برای تـسلّای خواهـرت


دشمن که حمله کرد به خیمه به خنده گفت:            زینب کجاست سید و سالار و سرورت؟

اینک به سـوی خـیـمۀ ما می‌کـنند رو            آن اسب‌های رد شده از روی پیکرت

بـا شـعـله‌هـای آتـش و بـا تـازیـانـه‌هـا            تا تسلـیت دهـنـد به غـم‌هـای دخـتـرت

گویا نشـسته مـادرم اندر بهـشت خُـلـد            آغوش خود گشوده بر آن جسم بی‌سرت

بابا به اشک بر سر کوثر نشسته است            سیراب کرده حنجـر خـونین اصغرت

در قـتـلگـاه بر سـر دامن گـرفـته بـود            آن جسم زخم خورده و مظلوم، مادرت

می‌خـواسـتم بیـایـم و از زیر نـیـزه‌هـا            پـیدا کنم تو را و دهـم جـان بـرابـرت

ناگه سه ساله دخترکی گریه کرد و گفت            عمه بیا که سوخت دلم، سوخت دخترت

دشـمن به سـویـم آمـده با تـازیـانـه‌اش            من می‌روم به شام به هـمراهی سرت

قرآن بخوان که وقت سفر یاری‌ام کنی            جانم فدای صوت خوش و خون حنجرت

: امتیاز

زبانحال حضرت زینب سلام‌الله‌علیها در خروج از کربلا با برادر

شاعر : علی انسانی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن قالب شعر : غزل

ای مصحف ورق ورق! ای روح پیکرم!            آیـا تـویـی بـرادر مـن؟ نـیـست بـاورم

با آنکه در جـوار تو یک عـمر بوده ام            نشـناسـمت کنون که تو هـستی برابرم


پامال جور و دست خوش کینه ام ببـین            ای کـشتی نـجـات، گذشت آب از سرم

عمرمنی که از کف من رفته ای و من            بی تو، گـمـان بـودن خـود را نـمی بـرم

ای خشک لب! کنار فرات از غمت ببین            دریـاسـت در کـنـار مـن از دیـدۀ تـرم

با کعـب نی کـنـند جـدا از توأم و لیک            از جان خویش بگـذرم و از تو نگذرم

دیشب کـنار پیکـر پاکـت چها گذشت؟            کاین خـاک ها هـنوز دهـد بوی مـادرم

دیدم که دست ظلم، تو را سنگ می زند            بگـذاشتم، دو دست خود آنگاه بر سرم

: امتیاز

زبانحال حضرت زینب سلام الله علیها هنگام خروج از کربلا

شاعر : حسن لطفی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن قالب شعر : غزل

میـان نـالـۀ خود مـی‌بـرم نـوای تو را            که خطبه خطبه شوم شرح،ماجرای تو را

تـمام بـار به دوش من است می‌بـیـنی            که می‌کشم به سرِ شانه کربلای تو را


من و تـمامیِ این قـافـله قـسم خـوردیم            بـه انـتـهـا بـرســانـیـم ابــتـدای تـو را

بخواب می‌بـرم از کـربلا، خـداحـافـظ            میان حنجره‌ام صوت مرتضای تو را

زمانِ بردنِ هشتاد و چار ناموس است            بگو به میرِ حـرم کرده‌ام هوای تو را

به دست بـسـته‌ام و بی‌رکـاب می‌بـیـنم            کنون چه داغ گرانی گرفـته  جای تو را

سر تو را که به خورجین خویش خولی برد            بگـو چکـار کـنم این تَنِ رهـای تو را

مسیر کوفه که از خون حنجرت پیداست            گـرفـتـه‌انـد در این راه رد پـایِ تو را

حـرامـیـان نـشـنـیـدنـد، هـای هایِ مرا            مـرا زدنـد بـبـیـنـنـد، هـای هـای تو را

گـمـان کـنم که نـدارند هیچ کـارِ دگـر            که می‌زنند شب و روز بچه‌های تو را

بـنی اسد پس از این از دهات می‌آرند            حصیرِ خانه‌شان نه، که بوریای تو را

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر سروده اصلی شاعر محترم است اما با توجه به وجود ایراد یا ضعف محتوایی و معنایی در مصرع اول بیت؛ پیشنهاد می‌کنیم به منظور رفع ایراد موجود و همچنین انتقال بهتر معنای شعر بیت اصلاح شده که در متن شعر آمده را جایگزین بیت زیر کنید.

به دست بـسـته‌ام و بی‌رکـاب می‌بـیـنم            گرفته است سنان پیشِ ناقه جای تو را

مصائب خروج اهل بیت از کربلا

شاعر : ناشناس نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن قالب شعر : غزل

رسید وقت سفر، سر به زیر شد زینب            حسینْ چشم تو روشن! اسیر شد زینب

هزار زخم، روی پیکرت دهن وا کرد            هـزار سـالْ زِ داغ تـو پـیـر شد زینب


چقدر پایِ غنیمت کتک ز لشگر خورد            چـقـدر زخـمیِ مُشْتی فـقـیر شد زینب

گـرسنه بود ولی تازيـانه خـيلی خورد            غـذا نـبـود ولی خـوب سیـر شد زینب

همان زمان كه به سر نيزه‌ها هُلَشْ دادند            نشست و حرف نزد، گوشه گير شد زينب

: امتیاز

سبک های سقائی خروج اهل بیت از کربلا

شاعر : محجوب، مسکین، مجرد، رنگچان، زارعی نوع شعر : ذکر سقائی وزن شعر : قالب شعر : غیرکلاسیک (سرود،زمزمه،نوحه)

پخش سبک ۳                             (به سبک: دل تو را من اگر شکستم)

عــزیــز بـا جــان بـرابـر مـن            شهـیـد عـطـشـان؛ بـرادر مـن

فـتاده بر خاک چو در بر مـن            به جـسم بی سر، نظـر نـمـودم


************* بند دوّم *************

غــم فـراقـت، بـه دل کـشـیـدم            ز بـعـد داغـت، چـهـا که دیـدم

ز داغ هجـران؛ نگـر خـمـیـدم            ز خـاک کویت؛ سـفـر نـمـودم

**شعر از: محمد مسکین**

********************************************

پخش سبک ۴                                            (به سبک: کنار علقمه محشر به پا شد)

من و رفتن از این خاک ای برادر            من و این چشم نمناک ای برادر

مرا بر نـاقـۀ عــریـان نـشانـدند            تو را بر خاک و خاشاک ای برادر

خــدا حـافــظ امــیــرم            امــیــر بــی نـظــیــرم

دعـا کـن حــاجـتــم را            کــنــار تـو بــگــیـــرم

که شـایــد بر مــزار تو بـمـیـرم

***********************

خـــداحـافــظ ســر از تن بریـده            دگـر وقـت وداع مـن رسـیــــده

به من حق میدهی بی تاب باشم            کسی چون من چنین داغی ندیده

خــداحــافــظ نــگــارم            بـبـیــن ابــر بــهـــارم

تـو را ای پـاره پـیکـر            به زهــرا می سـپـارم

دگــر من طـاقـت دیــدن نــدارم

***********************

شکـسـته داغ تو بـال و پـرم را            بـبـیـن خــیــره نــگـاه آخـرم را

خودم از قـتـلـگـاهت ای بـرادر            شـنــیــدم نـالـه هـای مــادرم را

ببـین ای بـی قــریــنـه            که مــادر از مـدیـنــه

رســیــده در کــنـارت            بـــه آوای حــزیــنـــه

کـنــار تو زنــد بر روی سـیـنـه

***********************

خــدایــا مـی شـود سـاقـی بـیـاید            به سوی خواهرش دیـده گـشـاید

بگـو از علـقـمه برخـیـزد از جا            مرا در این سـفـر راهی نـمـایـد

بـگـو ای قـرص ماهـم            هـمـیـشـه تـکـیـه گاهم

به دسـتــان تـو مــانـده            بــرادر جـان نـگــاهـم

دعایم کن که بی تو بی پناهم

 شعر از: مجتبی شکریان

********************************************

پخش سبک ۵                                         ( به سبک: قـاسم ای، گـلِ زهرا....)

برادر، در این هامون، شدی غرقه خون (۲)

به دو چشم تر، شده‌ام مضطر، ز بَرت دیگر، بـبرندم اکـنون (۲)

*********** بند دوّم ***********

خونجگر، منِ محزون، زِ جورِ گردون (۲)

بنگر طفلان، همگی گریان، زِ غمِ هجران، رخ شان شد نیلگون (۲)

**شعر از: مجرد همدانی**

********************************************

پخش سبک ۷                                    (به سبک: با وفا عـلمدار لـشکرم)

در بــرابــر جــسـم شــاه دیـن            گفـت و اینچـنـین زینب حزین

که گـر رفـتـم و می گـذارمـت            حسین جان به حق می سپارمت

************* بند دوّم *************

با تـو آمـدم، من در این زمین            بی تو می روم، با دل غـمـین

اگـر زخـمِ تـن، مـی شـمـارت            حسین جان به حق می سپارمت

**شعر از: مجرد همدانی**

********************************************

پخش سبک ۹                                   (به سبک: عباسم ای تو آب آور من)

یا اَخا بسته شد محملِ من، بین مشکلِ من (۲)           گردد شام و کوفه منزلِ من، سوزد دلِ من

از کـویِ دلــبــر، مـی‌روم آخــر، هــمــراهِ اهـلِ حــرم

همسفر بنگر، غربتِ خواهر، خون شد از غم جگرم (۲)

*************** بند دوّم ***************

ای شمعِ خاموشِ محفلِ من، پرپر گلِ من (۲)           داغت زد آتش بر حاصلِ من، سوزد دلِ من

ماتـمت دیگر، می‌زنـد یکـسر، هـر دم بر جـان شـررم

همسفر بنگر، غربتِ خواهر، خون شد از غم جگرم (۲)

**شعر از: محمد رنگچیان**

********************************************

پخش سبک ۱۲                                ( به سبک: یا ابوفاضل، ساقیِ طفلان)

یـا اخـا بـنگـر، روم از کـویـت (۲)            نـگـرم بــر نـی، روی نـیــکــویـت

هــر کـجـا بــاشـم، قــبـلـه­ ام رویـت            الــــوداع ای جـســم پـاره پـاره (۲)

*********** بند دوّم ***********

از غـمـت هـر دم ریـزم سـتـاره (۲)            یــا اخـــا بـــنــگــر نـــدارم چـــاره

مــی­ بــــرنـــدم بــا جــگـــر پـــاره            یا حـسـیـن سـوی دارالـعــمـاره (۲)

**شعر از: ناصر زارعی**

********************************************

پخش سبک ۱۶                                   (به سبک: شهِ دیـن به هـمرهِ یاوران)

تنِ پـاره پـارۀ چـون گـلــم (۲)            بـه زمـیــن گــذارم و مــی‌روم

چـه کـنـم چـه چـاره بــرادرم؟            به خـدا سـپـارم و می‌روم (۲)

********** بند دوّم *********

تـو و این دیـارِ پـر از الـم (۲)            مـن و راه کــوفـه و شـامِ غــم

شب و روز هجـر تـو دم به دم            هـمه می‌شـمارم و می‌روم (۲)

**شعر از: مرحوم محجوب**

********************************************

پخش سبک ۱۸                           (به سبک: قاسمم من یادگار مجتبایم)     

بــــرادر(۲)

رفـتـم به سویِ شامِ ویـران            از کربلا با این اسیران(۲)

آه، بعد از تو ای قاری قرآن            قدّم خمید از داغ هجران(۲)

جانِ اَخا،«مظلوم حسینِ من، حسین جان(۲)»

********** بند دوّم *********

شد خواهر(۲)

از مـاتــم تـو دل پــریـشـان            جان داده‌ای با کامِ عطشان(۲)

آه، زینب بمیرد ای حسین جان            افتاده‌ای بر خاک سوزان(۲)

جانِ اَخا،«مظلوم حسینِ من، حسین جان(۲)»

**شعر از: محمد رنگچیان**

********************************************

پخش سبک ۲۰                                    ( به سبک: ای شبهِ رویِ طاها)

خـیـز و نـمـا نـظاره (۲)            بــر دل زنــــد شــــراره

مانده به خاک صحرا(۲)            آن جــســمِ پـــاره پـــاره

« آرامــــش جـــــانـــــم            مظلـوم حسین جانم»(۲)

********** بند دوّم *********

رفـتم به دست بـسـته (۲)            محـزون و دل شـکـسـته

از کـربـلا بـه اجـبـار(۲)            زار و غـمـین و خـسـتـه

«از غــم بـه لـب جــانـم            مظلـوم حسین جانم»(۲)

**شعر از: محمد رنگچیان**

********************************************

پخش سبک ۲۱                        ( به سبک یا عمی العباس )

جـانــا بــرادر عــازمِ شــامِ بــلایـم (۲)            بــا کــودکـانِ بــیـ­نــوا، از کــربــلایــم

ای زادۀ زهــــــــــرا            ای مـعــنــی طــاهــا

مـن زیـنـبــم یـا اخــا            بنگـر تو حال مرا(۲)

*********** بند دوّم ***********

برخیز و گو تا اکبرت گیرد رکابم (۲)            کز داغ این رعنا جوان، در اضطرابم

یـا نــجــل ثــار الــلـه            یــابـن رســول الــلـه

هــمــره قـــوم دغـــا            روم من از کربلا (۲)

**شعر از: محمد مسکین**

*********** بند سوّم ***********

ای مانده داغت بر دلم ای جان خواهر(۲)            شد همسـفـر با مـحـمـلم، سـرت بـرادر

از جـور این گـردون            با حـالـتـی مـحــزون

اطفـال خـونین جگـر            ز داغ تو نوحه ­گر(۲)

*********** بند چهارم ***********

تو مانده­ ای در کربلا با جمله یاران(۲)            مـن عـازم شــام بـلا، بـا غــم ­گـسـاران

در دشت و در هامون            مـن مـی ­روم اکـنـون

اهـل حــرم شـد دگـر            ز داغ تو نوحه گر(۲)

**شعر از: محمد رنگچیان**

********************************************

پخش سبک ۲۲                             (به سبک: من آنم که ره را به رویِ تو بستم)

برادر حسین جـان به قـربانِ رویت            ببـین هـمـسفـر گـشتـه‌ام با عـدویت

نهـفـتـم زِ حـسـرت به دل آرزویـت            خدا حافـظ ای قـرآن پاره پاره (۲)

********** بند دوّم *********

نظر می‌کنم نـوکِ نِی من به سویت            به هـر دم رقـیّه کـنـد جـسـتجـویـت

روم بـا اسـیـرانِ محـزون زِ کویت            خـدا حافـظ ای قرآن پاره پاره (۲)

**شعر از: مجرد همدانی**

********************************************

پخش سبک ۲۳                                             ( به سبک: دو جانـباز نازنـین)

زِ کـربـلا مـی‌رود، خــواهـرت، بـه ســویِ شــامِ بـلا (۲)

به خـاکِ سـوزان بُـوَد، پـیکـرت، بی‌کـفـن در نـیـنـوا (۲)

********** بند دوّم *********

من با عـزیـزانِ تو، بی‌مـعـین، بـه درد و غـم مـبـتـلا (۲)

بـی‌تـو چـه سـازم دگـر، دل غـمـین، اسیـرِ قــومِ دغـا (۲)

**شعر از: مجرد همدانی**

********************************************

پخش سبک ۲۹                                   ( به سبک: دو عزیزنازنـین)

گشته زینب از جفا(۲)            بـی‌مـعـیـن بـه کـربلا

گـویـد او بـه صد نـوا            یا رسول مصـطفی(۲)

«اینکه نور عین توست            بی‌کفن حسین توست»(۲)

********** بند دوّم *********

ای صـبا به مادرم (۲)            گــو کـه در بــرابــرم

کُــشـتـه شــد بــرادرم            یــادگــار حــیـدرم (۲)

«اینکه نور عین توست            بی‌کفن حسین توست»(۲)

**شعر از: مجرد همدانی**

********************************************

پخش سبک ۳۰                                     ( به سبک دگر ندارد توان و طاقت )             

چگونه بی‌تو روم حسین جان، ز کربلا تا به شام ویران

ز جور دشمن، روم به کوفه، به ناقۀ بی جهاز و عریان

به چشم خونبار، خدانگهدار، عزیز مادر، اخا حسین جان

********** بند دوّم *********

فتاده ای تو، به خاک میدان، من می­روم با همه یتیمان

منم مدد کار، به غم نصیبان، تو بی کفن مانده در بیابان

به چشم خونبار، خدانگهدار، عزیز مادر، اخا حسین جان

**شعر از: مجرد همدانی**

********************************************

پخش سبک۳۱                              ( به سبک : از خسرو دین یا رب )

ای خفته به خاک و خون (۲)            صد پـاره در این هـامون

بـرخـیـز و بـبـیـن زیـنب            جـانـش ز غـمـت بر لـب

عازم به سویِ شام است(۲)

********** بند دوّم **********

طـفـلانِ تـو افـسـرده (۲)            هـمـچـون گـلِ پــژمــرده

بـی‌یـار و مـعــیـن زیـنب            از کـیـنـه غـمـیـن زیـنب

از فــتـنـۀ ایّـام اسـت (۲)

**شعر از: مجرد همدانی**

********************************************

پخش سبک ۳۷                                               ( به سبک: به کربلا شـد امشب)

رود به چشم پُر خون

ببـین که خواهـر، بدونِ یـاور، و با یـتـیـمـان، به شام ویـران

به سوی دشت و هامون

چو بی‌برادر، عزیزِ مـادر، به آه و افغـان، حسین حسین جان

********** بند دوّم *********

سکـینه گـشته دلخـون

زِ داغِ اکـبر، به دیـدۀ تر، به قـلبِ سـوزان، ز جـور عــدوان

زنـد به حالِ محـزون

به سینه و سر، دلِ پر آذر، به چشم گریان، حسین حسین جان

**شعر از: مجرد همدانی**

********************************************

پخش سبک ۳۸                                  ( به سبک: ابوفاضل ای میرِ لـشکر)

حسین جان ببین زار و خسته (۲)            که زیـنـب به مـحـمـل نـشـسـتـه

به هـر لـحـظـه گـیــرد بـهــانــه            رقـیّـه کـه دل بر تو بـسـتـه (۲)

********** بند دوّم *********

تو رخ را ز خونت  بشُسته (۲)            مـن از داغِ تـــو دل شــکــسـتـه

فـــلــک رشــتــۀ بــخـت مــا را            دریـغـا که از هـم گـسـسـته (۲)

**شعر از: مجرد همدانی**

********************************************

پخش سبک ۳۹                              ( به سبک: حسین جان برادر ببین حالِ زارم)

برادر حـسین جان به قـربانِ رویت            ببـین هـمـسفـر گـشـته‌ام با عـدویت

نهـفـتـم زِ حـسرت بـه دل آرزویـت            خدا حافظ ای مصحف پاره پاره (۲)

********** بند دوّم *********

نظر می‌کنم نـوکِ نِی من به سویت            به هـر دم رقـیّه کـنـد جـسـتـجـویت

روم بـا اسیـرانِ محـزون زِ کـویت            خدا حافظ ای مصحف پاره پاره (۲)

**شعر از: مجرد همدانی**

********************************************

پخش سبک ۴۰                    

روم دگـر ز کـوی تـو             به هـمـره عــدوی تـو

اگـر درون مـحــمــلـم             به پـیـش تـو بـود دلـم

فروغ هر دو عین من             حـسین من حـسین من
********** بند دوّم *********

شـوم فــدای روی تـو             بـبـوسـم آن گــلـوی تو

شـود خـرابــه مـنـزلـم             ســر تـو در مـقــابـلـم

نگر به شور و شین من             حـسین من حـسین من

**شعر از: مجرد همدانی**

********************************************

پخش سبک ۴۱                                    ( دفن شهدا)

جسم شه دین روی خاک گرم میدان            چون پـارۀ قـرآن فـتـاده در بـیـابـان

صد چاک و عریان            دور از عـزیـزان

از کـیـنـۀ اعـدای دیـن یا حجـت الله            ای حـامیِّ شرع مـبـین یا حجت الله

********** بند دوّم **********

نعش شهیدان بی‌کفن از ظلم عدوان            بی‌دست و سر خفته به دور شاه خوبان

چـون مـاه تـابـان            بـا کـام عـطـشان

از ظلم و جور مشرکین یا حجت الله            ای حامی شـرع مـبـین یا حجت الله

**شعر از: محمد مسکین**

************** سوم عـاشـورا **************

امشب بُوَد زهرا به جنّت دیده گریان            چون جسم شاه دین بخون گردیده غلطان

از بـهـرِ طــفـلان            بــهــرِ اســیــران

چون باشد امشب سومِ قـتل شهیدان            بر خاک صحرا مانده جسم شاه خوبان

********** بند دوّم **********

جسمِ حسینش رویِ خاکِ گرمِ میدان            صد پاره و عریان بدن در آن بیابان

دور از عـزیـزان            بر خـاک سـوزان

تن‌های بی‌سر خفته چون اوراقِ قرآن            زین ماتم عـظمی پیمبر دیده گریان

**شعر از: محمد مسکین**

********************************************

پخش سبک ۴۴                                    ( به سبک: حسین جان حُرِّ نالانم)

ببـین ای مقـتدایِ دین (۲)            پـریـشان عـتـرتِ یـاسیـن

به شـامِ غـم رود غـمگـین            خـدا حافظ برادر جان(۲)

********** بند دوّم *********

زِ یثرب مهربان مادر(۲)            به این اطفـالِ خود بنــگر

رود از کــربـــلا دیــگــر            به کوفه همراه عدوان(۲)

**شعر از: مجرد همدانی**

********************************************

پخش سبک ۴۸                             (به سبک: به محضرت رسیده عبد پُر از اشتباهی)

برادرا ببین زِ کویت روم دل پریشان (۲)           شدم زِ جورِ کوفیان خونجگر ای حسین جان

بدون تو چسان روم کـوفه و شام ویران           بگو که بی‌تو چون کنم با عزیزان و طفلان؟(۲)

********** بند دوّم *********

تو پاره پاره پیکرت مانده در این بیابان (۲)           من شکسته دل ز داغت شدم زار و نالان

چشان شـوم تـسلـیّ خـاطـر این یـتـیـمان           بگو که بی‌تو چون کنم با عزیزان و طفلان؟(۲)

**شعر از: مجرد همدانی**

********************************************

پخش سبک ۴۹                                   ( به سبک: رخصتی از راهِ وفا ای عمو جان فدایت)

ای شهِ بی‌یار ومعین، گو چه شد لشکرِ تو؟            گو چه شد عبّاسِ جوان، ساقی و یاورِ تو؟

با همه طفلان به اسیری رود خواهرِ تو            خیز و نظر کن به من از غمگساری حسین جان (۲)

********** بند دوّم *********

گو به من از راهِ وفا، نوجوان اکبرت کو؟            غنچۀ نشکفتۀ باغِ ارم، اصغـرت کو؟

ناله کنان از غمِ تو، فاطمه مادرت تو            می‌کنم از داغِ تو من سوگواری حسین جان(۲)

**شعر از: محمد رنگچیان**

: امتیاز
نقد و بررسی

توضیح مهم: بر اساس روال معمول سایت به دلایل: ۱ــ تطابق بیشتر اشعار با روایات معتبر ۲ ــ رعایت بیشتر اصول و فنون شعر همچون رعایت قافیه و ... ۳ ــ رفع ایرادات یا ابهامات معنایی و محتوایی؛ در اشعار بالا نیز تغییراتی داده شده و اصلاحاتی صورت گرفته است اما با توجه به توافق با شعرای محترم و دست اندرکاران اشعار سقائی؛ در این مورد خاص « اشعار سقائی» از  ذکر ریز تغییرات و اصلاحات صورت گرفته خوداری شد.« لازم به ذکر است که سبک سقائی مربوط به هیأت های عزاداری همدان است که در سال ۱۳۹۰ به عنوان اثر معنوی استان همدان ثبت ملی شد»

خروج اهل بیت از کربلا و مصیبت حضرت زینب سلام الله علیها

شاعر : وحید قاسمی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن قالب شعر : غزل

بـاور نمی‌کـنـم سـرِ بـازار بـردنـت            نامحـرمان به مجلس اغـیار بردنت

از سینۀ حسین، تو را چکمه‌ای گرفت            از کربلا به کوفه، به اجبار بردنت


پایِ سـفـر نـداشـتی ای داغدار درد            با یک سرِ بریده به اصرار بردنت

پهـلـو کـبـود! گـریـه کنان تازیانه‌ها            با خاطراتی از در و دیـوار بردنت

فهمیده بود شمر که قلبت شکسته است            از سمتِ قـتـلـگـاهِ عـلـمـدار بردنت

تو از تمام کوفه طلبکار بودی و...            در کوچه‌هاش مثـلِ بدهکـار بردنت

: امتیاز
نقد و بررسی

کلمه غرور در فرهنگ لغت دارای چند معنی است که همگی دارای بار منفی است و صفتی ناشایست محسوب می شود و شایسته اهل بیت نیست لذا بیت زیر تغییر داده شد

فهمیده بود شمر، غرورت شکسته است            از سمتِ قـتـلـگـاهِ عـلـمـدار بردنت

زبانحال حضرت زینب سلام الله علیها در خروج از کربلا

شاعر : محمود ژولیده نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن قالب شعر : غزل

بِبَـریدم  که پـیام از تنِ بی سر دارم            حـرفها با سپهِ کـوفه ز حـنجـر دارم

شِکوه بر فاطمه دارم ز جسارتهاتان            من شکـایت ز شما نزد پیـمبر دارم


تشنه کشتید و بُریدید سرِ مهمان را            حال این رختِ اسیریست که در بر دارم

مَحرمان را همه کشتید و زبان دار شُدید            غارت آزاد شد و دست به معجر دارم

بـزنـیـدم ببَـریـدم به هـمه می گـویـم            من در این دشتِ بلا چند برادر دارم

بار بستید و برفتید ولی من چه کنم            من که از معرکه هفتاد و دو پیکر دارم

یا اجـازه بدهـید اینهمه را دفن کـنم            یا گـذارید که انگـشتِ جـدا بر دارم

یکطرف بی سر و بی دست، علمدارِ رشید            یکطرف دستِ عـلمدارِ دلاور دارم

دارم اینجا به حرم یک تنِ ارباً اربا            و سرِ نیـزه سرِ زخـمیِ اکـبـر دارم

رأسها را که بریدید و سرِ نیزه زدید            دستها را چه کنم،اینهمه لشگر دارم

یکطرف کعب نی و حرف بَد و سوی دگر            تازیانه به سر و صورتِ  خواهر دارم

خواهرانی همه معصوم و عفیف و مضطر            داغدیده به برم، اینهـمه مـادر دارم

یا اخی بوسه به رگهای بریده بزنم            زانکه مأموریتِ تازه ز حیدر دارم

بـوسۀ حـنجـرۀ تو نَـفَـسِ تـازه دهـد            تا ببیند که من هم کس و یاور دارم

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر به دلیل مستند نبودن و مغایرت با روایت های معتبر حذف شد

یکطرف غنچۀ نشکفته که پرپر کردید            یکطرف مانده دوتا گمشده دختر دارم

زبانحال حضرت زینب سلام الله علیها در خروج از کربلا

شاعر : سید پوریا هاشمی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن قالب شعر : غزل

نـبـریـدم! پـسـر مـادرم ایـنـجـا مـانـده            پنج تن یک تـنه بر دامن زهـرا مانده

هیچ کس نیست که بالای سرش گریه کند            مونـس بی کسی من تک و تنهـا مانده


کاش میشد که لبـاسی برسانم به تنـش            آبروی همه عریان روى صحرا مانده

بین یک گونی کهـنه سـر او را بردند            تـه گـودال ولـی پـیـکـر او جـا مـانـده

ساربان داد مزن ما کس و کاری داریم            سـاربـان راه مـرو هـمـسـفـر ما مانده

چند باری شده گم کرده ام او را اصلاً            بس که از دور تنـش مثل معـما مانده

باز چشمش به که افتاد که غش کرد رباب؟            بـاز هـم آمـده ایـن حـرمـلـۀ وا مـانـده

بـرسـانـیـد خـبـر را به عـلـمدار حـرم            آل عصمت همه در زیـر لگـدها مانده

ناقه زانو زده تا اینکه سوارش بـشوم            چشم من سمت عـلی اکـبرم اما مـانده

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر سروده اصلی شاعر محترم است اما با توجه به وجود ایراد محتوایی در عدم رعایت شأن اهل بیت؛ پیشنهاد می‌کنیم به منظور حفظ بیشتر حرمت و شأن اهل بیت که مهمترین وظیفه هر مداح است؛ بیت اصلاح شده که در متن شعر آمده را جایگزین بیت زیر کنید.

بـرسـانـیـد خـبـر را به عـلـمدار حـرم            چـادر زیـنـب تـو زیـر لـگـدهـا مانـده

زبانحال حضرت زینب سلام الله علیها با سیدالشهدا علیه السلام در قتلگاه

شاعر : نیاز جوشقانی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن قالب شعر : غزل

زینب چو جسم پاک برادر نظاره کرد            کرد این خطاب و پیرهن صبر پاره کرد

ای تشنه لب به سوی که بعد از تو رو کنم؟            جویم که را که درد دل خود به او کنم؟


گر پرسد از تو دختر زارت چه گویمش            روزی که در مـدینـۀ جـدّ تو رو کنم؟

یعقوب جُست گـمشدۀ خویش را و من            در حیـرتم تو را به کجا جستجـو کنم؟

غسلت نداد کس که به نعشت کند نماز            جز من کز ‌آب دیـده دمـادم وضو کنم

دردا حدیث درد و غـمت کم نمی‌شود            تا روز رستـخـیـز اگر گـفـتـگـو کـنـم

: امتیاز

زبانحال حضرت زینب سلام الله علیها در خروج از کربلا

شاعر : سید محمد جوادی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن قالب شعر : غزل

بـگـذاریـد كـنـار بــدنـش گـریـه كـنـم            بر تن زخـمیِ بی پیرهـنـش گریه كنم

تا كه سر داشت نشد خون سرش پاك كنم            بـگـذارید بـه زخـم بـدنـش گـریه كـنم


چه غریبانه فـغـان كرد مـرا آب دهید            بگـذاریـد به سـوز سخـنـش گریه كنم

بگذارید گلم را كه فتاده است به خاك            كـنـم از چـادر مـادر كفـنش گریه كنم

ساربانان مـزنیدم به خـدا خواهم رفت            انـدكی صبـر؛ كـنـار بدنش گـریه كنم

: امتیاز

زبانحال حضرت زینب سلام الله علیها در خروج از کربلا

شاعر : سعید خرازی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن قالب شعر : غزل

ایـن هــمـه راه دویــدم ز پــی دلــدارم            به امیدی که در این دشت بـرادر دارم

تو دعـا کـن به کـنـار بـدنت جان بدهم            فـکـر هـمـراهـی بـا شـمـر دهـد آزارم


اسب ها پـای خود از سیـنۀ او بردارید            من هم از این تن بی سر شده سهمی دارم

خیز و نگذار که ما را به اسیری ببرند            من که از راهـی بـازار شدن بـیـزارم

یک عبا داشتی و خرج علی اکـبر شد            با چه از روی زمین جسم تو را بردارم

به وداع من و تو خیره بُوَد چشم رباب            خواندم از طرز نگاهش که منم دل دارم

: امتیاز

زبانحال حضرت زینب سلام الله علیها با سر برادر

شاعر : محمد رسولی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن قالب شعر : غزل

روی نــی مــوی تو در بــاد رها افتاده            در فضــا رایحــه‌ای روح‌فــزا افــتــاده

ســر تو می‌رود و پیــکــر تو می‌مــاند            از هــم آیــات وجــود تو جــدا افــتــاده


آتش آن نیست که در خرمن پروانه زدند            آتش آن است که در خیــمــۀ ما افتــاده

دم گــودال دلـم ریخت که انگشتت کو؟            حق بده خواهــرت اینگــونه ز پا افتاده

من به میل خود از اینجا نروم، میبردم            تــازیــانه که به جــانِ تــن مــا افـتــاده

: امتیاز
نقد و بررسی

ابیات زیر به دلیل مستند نبودن تحریفی بودن حذف شد؛ همانگونه که بسیاری از علما و محققین همچون علامه بیرجندی؛ شیخ عباس قمی و .... در کتب کبریت احمر (ص ۱۴۱) منتخب التواریخ ( ص ۲۲۴) مقتل تحقیقی (۲۲۹) پژوهشی نو در بازشناسی مقتل سیدالشهدا (ص ۲۴۰) و .... تصریح کرده اند موضوع نبش قبر و سر به نیزه زدن حضرت علی اصغر صحت ندارد و تحریفی است!! این قصۀ جعلی و ساختگی برای اولین بار در قرن سیزدهم در کتاب ریاض القدس آن هم بدون هیچ استنادی تحریف شده است « کتاب ریاض القدس توسط علما و محققین تاریخی جزء کتب تحریفی معرفی شده است»؛ جهت کسب اطلاعات بیشتر به قسمت روایات تاریخی همین سایت مراجعه کرده و یا در همین جا کلیک کنید.

عــاقبت دیــد ربــاب آنچـه نباید می‌دید            آنــقــدر زار زده تــا ز صــدا افــتــاده

ابیات زیر به دلیل تحریفی بودن قصۀ افتادن از ناقه حضرت رقیه و آمدن زجر به دنبالش و ... حذف شد اینگونه روایات ساختگی و بی سند در هیچ کتاب معتبری نیامده است

می شمارم همه طفـلان حــرم را دائــم            وای که دختــرکت بــاز کجــا افـتــاده؟

زجر رفته ست سراغش که بیارد او را            آمــد اما به رویش پنجه به جــا افـتــاده

هق هقش پاسخ من شد که از او پرسیدم            دو سه دنــدانِ تو ای عمه چــرا افتاده؟

مرثیۀ دفن شهدای کربلا

شاعر : محمود ژولیده نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن قالب شعر : غزل

هان ای بنی اســد سفــری نینــوا کـنـید            با پــیـکــر حـقـیـقـت قــرآن وفــا کـنید

جـای ستــاره های خــدا بـر زمین نبود            آیا به خار و خس تنشان را رهــا کنید؟


قدری بیاورید کفــن، قطعه ای حصیـر            از تیر و نیزه این شهــدا را ســوا کنید

این کشته جوان که تنش پاره پاره است            شبه پیمبــر است عــزایش به پــا کـنید

این قد کشیده قاسم رعنـای نجمه است            فکــری به دفن پــاره تن مجـتـبی کنید

این کشته فتاده به هامون حسین ماست            از روی دشت پیــکـر او را جــدا کنید

آشفته تر ازین تن بی سر که دیده است            فکــری برای این بدن ســر جــدا کنید

: امتیاز
نقد و بررسی

با توجه به تصریح مقاتل معتبر به دفن بدن حضرت علی اصغر توسط سیدالشهدا بیت زیر مستند نیست لذا حذف شد

از بهر شیــرخــوارۀ گل تـشنۀ ربــاب            بر روی سیــنــه پــدرم مــهــد وا کنید

زبانحال حضرت زینب سلام الله علیها در خروج از کربلا

شاعر : محمود ژولیده نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن قالب شعر : غزل

می روم امّا بدان جانـم کنارت مانده است           تا قیامت یا اخا، دل بیـقـرارت مانده است

گر چه این گلبرگ ها را میبرند از گلشنت           غم مخور یک باغ پرپر در کنارت مانده است


می روم با ساربان همراه خسته کــاروان           دست یاران بسته امّا اقتدارت مـانده است

بر گلویت جای بوسه، کار خود را کرده است           لااقل بر حنجرت جای زیارت مانده است

جسم خورشیدیت ای سالار زینب شد کبود           بسکه این عریان بدن زیر حرارت مانده است

کوفه در راه است و ما آمــادۀ رزمی دگر           روز روشن رفته امّا شام تارت مانده است

هر یکی از دختران با دیگری نجــوا کند:          روی گوشت جای زخم گوشوارت مانده است

وقت تــوزیع غنــائم هستــی ام تـقـسیم شد          در حرم امّا صدای شیرخوارت مانده است

بردن نام شــریـفـت جــرم زیـنب شد ولی          با دعای خواهر شب زنده دارت مانده است

جسم های پاره و عریان و بی سر جای خود          بر غم ما خنده های نیـزه دارت مانده است

خطبه هایت گر چه این جا سنگباران شد ولی          ترجمان خطبه های آشکــارت مانده است

ای تنت با خاک یکسان از هجوم اسب ها          هرطرف عضوی ز نعش خاکسارت مانده است

ای تـــمــام آرزوی انـــبـــیـــا و اولــیـــاء          رفتی و عالم هماره داغــدارت مانده است

مانده بر لب نغــمۀ یا لیــتنــا کنّــا مـعــک          عقده بر دل ها از این ترک مزارت مانده است

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر سروده اصلی شاعر محترم است اما با توجه به وجود ضعف محتوایی در عدم رعایت شأن اهل بیت؛ پیشنهاد می‌کنیم به منظور رفع ایراد موجود و حفظ بیشتر حرمت و شأن اهل بیت که مهمترین وظیفه هر مداح است؛ بیت اصلاح شده که در متن شعر آمده را جایگزین بیت زیر کنید.

کــوفــه در راه است و ما آمــادۀ آوارگی           روز روشن رفته امّا شام تارت مانده است

نعش های پاره و عریان و بی سر جای خود          بر غم ما خنده های نیـزه دارت مانده است

زبانحال حضرت زینب سلام الله علیها در خروج از کربلا

شاعر : یاسر نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن قالب شعر : غزل

می برید اما به روی نـاقـۀ عـریــان چرا؟           می دهید این گونه بر آزار ما فرمان چرا؟

ما ز یثــرب آمـدیم، آنجاست منزلگــاه ما           می برید اینک به شام و کوفه ویران چرا؟


تــازیــانه بر تن گــلهــای زهــرا می زنید          میکنید آخر چنین دلجوئی از مهمان چرا؟

لحظه ای آهسته تر، تا خویش را سامان دهیدم          میبرید اینگونه ما را بی سر و سامان چرا؟

گر مسلمانـید، ای غــارتگــران بــاغ دین          بـر فــراز نی زدیــد آئـیـنـۀ قــرآن چــرا؟

بال و پر بستـید از مــرغان گــلــزار نبی          نیلگون گردید از سیلی رخ طـفـلان چرا؟

گاه می خندید و گه بر حال ما گریان شوید         مانده اید ای کوفیان در کار خود حیران چرا؟

گــر که می دانیــد ما زُرّیــۀ پـیـغـمـبــریم          بُردن این خاندان در گــوشۀ زندان چـرا؟

: امتیاز

زبانحال حضرت زینب سلام الله علیها در خروج از کربلا

شاعر : جودی خراسانی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن قالب شعر : غزل

رفتم من و، هــوای تو از سـر نمی رود           داغ غـمـت ز سیـنه خــواهــر نـمی رود

برخیز تا رویم بــرادر، که خــواهــرت           تنها به ســوی روضه مــادر، نـمی رود


گر بی تو زینب تو کــند جـای در وطن          از خـجــلـتـش نــزد پـیـمـبـر، نـمی رود

سوز گـلوی خشک تو! اندر لب فــرات          ما را ز، یــاد تا لــب کــوثــر نـمی رود

پهلوی چاک خورده ات از نیزه و سنان          ما را ز یـاد، تا صف محشــر نمی رود

بزم یزید و طشت زر و چوب خیز ران          هــرگز ز یـاد زینب مضطــر نمی رود

«جودی» ز یاد آن لب خشکیده ات شها          گر در جنان رود لب کــوثــر نمی رود

: امتیاز

مرثیۀ دفن شهدای کربلا

شاعر : غلامرضا سازگار نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن قالب شعر : غزل

این جا نگـارخـانـۀ گل‌هــای پـرپـر است            این جا بهشت سرخ بدن‌های بی‌سر است

حــیـران سـتـاده‌ایــد چــرا ای بــنـی‌اســد            امـروز روز دفــن عزیــز پـیـمبــر است


من می‌شنـاســم ایـن شهـدا را یکی ‌یکـی            سرهـایشان اگر چـه بریـده ز پیکـر است

این پــیکـر حبیـب بــوَد، این تـن زهیــر            این مسلم‌بن‌عوسجه، این عون و جعفر است

این پیکـری کـه مانده به گودال قـتـلـگاه            قـرآن آیــه‌ آیــۀ زهــرای اطــهــر اسـت

این زخم‌ها که مانده بر این نــازنین بدن            آثار تیر و نیزه و شمشیر و خنجر است

دارد دو زخم بـر کمـر و بر جگـر نهان            زخمی که هر دو باعث قتل مکرر است

داغ بــرادر آمــده یـک زخـم بـر کــمــر           زخمی که مانده بر جگرش داغ اکبر است

نتـوان شمـرد زخم تنش را به دیــد چشم           از بس که جای زخم روی زخم دیگر است

این پیکـر گسیخـته از هـم از آن کیست؟           این است آن علـی که شبیـه پـیـمبر است

چــیـزی نـمـانــده از بـدن پــاره‌پــاره‌اش           زخـم تنش ز پیکـر بـابـا فـزون‌تـر است

یک کشته دفن گشته همین پشت خیمه‌ها           نامش علی‌ست ذبح عظیم است و اصغر است

بـا هـم کنیـد رو بـه سـوی نهـر عـلـقـمـه           آنجـا تـن شـریف علمــدار لـشکــر است

دست و سـرش جداست ولی مثـل آفـتاب           در موج خون بـه دشت بلا نورگستر است

میثم! مـزار این شهدا در دل است و بس           زیـرا کـه دل مـقـام خــداونـد اکبــر است

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر به دلیل مستند نبودن و تحریفی بودن حذف شد، همانگونه که بسیاری از علما و مراجع در کتب: جلاءالعیون ۵۶۹؛ منتهی الآمال ۴۴۹؛ نفس المهموم ۲۸۳؛ لؤلؤ ومرجان ۲۱۵؛ اربعین الحسینیه ۱۳۸؛ قاموس الرجال  ج۸ ص ۴۶۶؛ فواید المشاهد ۵۱؛ تحقیق درباره اوّل اربعین ۶۸۴؛ تنقیح المقال ج۲ص ۱۹؛ حماسه حسینی ج۳ ص ۲۵۵؛ کبریت احمر ۳۸۴؛ مقتل تحقیقی ۱۸۰؛ مقتل جامع ج۱ ص۱۱۹؛ پژوهشی نو در بازشناسی مقتل سیدالشهدا ص۲۱۴ و .... نوشته ­اند ازدواج حضرت قاسم با دختر امام حسین  تحریفی است و این قصۀ جعلی برای اولین بار در قرن دهم در کتاب روضة الشهدا بدون هیچ سندی تحریف شده است. در استفتاعی که از حضرات آیات عظام سیستانی، خامنه ای و فاضل لنکرانی صورت گرفته است آنها نیز ضمن نادرست خواندن این داستان جعلی و خیالی؛ خواندن آن را جایز ندانسته اند. (جامع المسائل ج۲ ص۶۲۰ و ۶۲۴) جهت کسب اطلاعات بیشتر به قسمت روایات تاریخی همین سایت مراجعه کرده و یا در همین جا کلیک کنید.

ایـن جسـم پـاره‌پـارۀ دامــاد کــربـلاسـت           کو را عروس، نیزه و شمشیر و خنجر است

پیراهـن زفــاف، زره گـشـتــه بــر بــدن           بـاران تیـر: لاله، حنـا خـون حـنجر است

زبانحال حضرت زینب سلام الله علیها در خروج از کربلا

شاعر : غلامرضا سازگار نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فاعلاتن فاعلن قالب شعر : مثنوی

آفــتــاب ای آفــتـــاب ای آفــتــــاب            ســر فــرو بر در افق دیگــر متاب

ای زمیــن ای آسمــان نــابــود شـو            ای چــــراغ آفــریــنــش دود شــــو


مهر، دیروز از میان خــون گذشت            ماه از این دریــا ندانم چون گذشت

دوش تا پــایــان عــمــر شب رسید            جــان زینب بــارهــا بر لب رسیــد

بــود دیـشب بــا دلــی افــروخــتــه            پــاســدار خیــمــه های ســوخــتــه

شد چراغ خیمه و در جمع، سوخت            تا طلوع صبح مثل شمع، ســوخت

بــارها روح از تنش پــرواز کــرد            صبح خود را بی حسین آغـاز کرد

چشم گردون بر جفــایش خیــره تر            شب زصبح و صبحش از شب تیره تر

خــارها بود و گــل یــاســش نبــود            خیــل دشمــن بود و عبّــاسش نبود

بــاغ او جــز لالۀ پــرپــر نــداشت            قــاسم و عبــدالله و جـعفــر نداشت

آفتــابش چــاک چــاک افـتــاده بود            مــاه لیــلا روی خــاک افتــاده بود

کودکان از عــمّـه دل بشکستــه تر            عــمّـه از آن نونهــالان خـستــه تر

طایــران وحــی را پــر ســوخـتــه            لانه هاشــان هم در آذر ســوخــتـه

این غــزالان داغــدار و خستــه اند            بــاز بـر آزارشــان صف بستــه اند

خیمه بی عبّــاس و دشمن در کمین            یا عـلــی (ع) تنهــائــی زینب ببین

آل عصمت لــرزه بـر انــدامـشــان            منتــظــر تا چــون شود انجــامشان

ناگهان برخواست از مقتل خـروش            داغــداران را نــــدا آمــد بــگــوش

کی عـزیــزان اوّا رنــج و بــلاست            کــربــلا آغــاز راه کـــربــلاســت

ای به هــر وادی قیــامت هــایتـان            صبــر، مــات استــقــامت هــایـتان

ای در این میــدان زبان ها تیـغتان            شــام و کــوفه سنگــر تــبـلیغـتــان

بعــد من دیــن را شما یــاور شـدید            در حــرای خــون پیــام آور شــدید

خون من وحی و شما پیــغــمــبرید            خود به تنهائی، حسین (ع) دیگرید

کــوچ از بهــر اســارت بی درنگ            پیش، با زینـب به استـقـبــال سنگ

آن گــرامــی عتــرت خیــرالبــشـر           از بــــلا هــم بــر بــلا آمــــاده تــر

سیــنــه بگــشــودنـد بر تــیــر بــلا           کــوچ کــردنــد از زمیــن کــربــلا

گــــام اول تــا قــدم بـــرداشــتــنــد           رو به ســوی قـتـلــگــه بگــذاشتـند

دیــده بر آن جــسم خــونین دوختند           ســوختند و ســوخـتند و ســوخــتند

باغبان چــون بــاغ گــل از تیــرها           لاله هــایش طــعــمــۀ شمــشیــرها

بـلبــلان را نــوحــه و آه و فــغــان           در عــزای لالــه هــا و بــاغــبــان

هر دلی صد کربلا هنگــامه داشت           هر لبی نوعی زیارت نــامه داشت

چــشــم ها بــر جــســم ثــارالله بود           حــنــجــر خــونین زیــارتگــاه بود

طایــران ســوخــتــه، پــر می زدند           بوسه بر آن جسم بی ســر می زدند

جسم بی سر نه گـلی ناخــورده آب           بوستــان را کــرده دریــای گــلاب

بـــارهـــا و بـــارهـــا و بــــارهـــا           دیــده آسیــب از هــجــوم خــارهــا

بس که بودی کـثرت زخمش به تن           دختــرش می گفت هــذا نعــش من

زینب آمــد سنــگ ها را زد کنــار           باغ گــل را کــرد پـیدا زیــر خــار

بــاغ نه صــفحــه ای زآیــات نــور           نقـطه نقــطه گــشته از سّــم ستــور

هر کـلامش را عیــان تــفــسیــرها           از دم شــمــشــیــرهــا و تــیــرهــا

آیه ها از خطّ خـون گــلــرنگ بود           سطر سطــرش را نشان سنگ بـود

دید زینب آن صحـیفه دیــدنی است           آیه هایش یک به یک بوسیدنی است

خواست بوسد، جای بوسیدن نداشت           لعل لب، بر حنجر خــونین گذاشت

وه چه زیبــا بـود در آن ســرزمین           بــلــبــل و گـــل را وداع آخــریــن

گفت بــلــبــل با گــل خــود رازهـا           وز گــلــوی گــل شــنــیــد آوزاهــا

بلبل این جا مهـر خون زد بر دهن           حــال گــل می گفت با بلبــل سخن

کی شکــستــه بــال و پر بلبــل بیـا           ای زدست رفــتــه بــاغ گــل بــیــا

گر چــه می دانــم عــزادار گــلــی           بعد من هــم بــاغبــان هـم بــلـبــلی

این قدر گیسو ز خون گلگــون من           دختــر زهــرا، دلـم را خــون مکن

ای ز ارواح شــهــیــدان زنــده تــر           نــالــه ات از داغ دل ســوزنــده تر

تو امیــرالمــؤمــنیــن را دخـتــری           بلکــه بر کــلّ مــصــائـب مــادری

صبر کن گر خصم از من سر برید           حق تو را بر همچو روزی آفــریـد

تو که خود داغ پیــمــبــر دیــده ای           بــازوی مـجــروح مــادر دیــده ای

خــواهــرم! تو پیــش تر از داغ من           دیــده ای داغ عــلـــی داغ حــســن

صبر تو میراث صبـر مــادر است           بلکه این میراث، از پیغـمبــر است

مــظــهــر صبــر الهــی، زیـنــبــم!           تو هنــوز آغــاز راهــی، زیـنــبـم!

کــربــلا و کـــوفــه و شــام و بــلا           گــردد از صبر تو یکســر کــربـلا

خطبه هایت را در آن جوش و خروش           من سر نی می دهم در کوفه گوش

تو به شهر شــام محشــر می کنــی           کوفــه را از شب سیه تر می کـنـی

تو چهـل منــزل کــنـی با من سفــر           از کنــار قــتــلـگــه تــا طـشـت زر

بود بلبــل محــو و مــات آن صــدا           تا که شد با کعـب نی از گــل جــدا

آن گــرامی دخت شیــر شیــر حـق           کرد در دریای خــون تفـسیــر حق

رو به قبــله بر ســر زانــو نـشست           زیــر آن قــرآن خــونین بـرد دست

از یــم خــون تا خــدا پــرواز کـرد           شکر گفت و عقده از دل بــاز کرد

با خــدا گــردیــد ســرگــرم سخــن           کای خــداونــد کــریــم ذوالــمــنـن

مــنّــتــی بــگــذار بــر آل رســول           کن زمــا قــربــانــی ما را قــــبول

دیگراین جا صبر، ثبر از دست داد           بــردبــاری سخـت از پــا اوفــتــاد

حلم چون زخم شهیدان خون گریست           عقل همچون دیدۀ مجنون گــریست

گفت این مرد آفرین زن، حیدر است           در مقــام صبر چون پـیـغمبر است

گر چه می بارید چشمش همچو ابر           قــتــلــگـه را کرد دانشگــاه صبــر

کاروان بر مــاه خود دل بستـه بود           خصم، بهر کوچ، محـمـل بسته بود

جان هــر یک بــارهــا می شد فــدا           تا از آن خــونیـن بــدن گردد جــدا

شیــر دخـت شیــر حــی کــردگــار           کرد بر محــمل یکــایک را ســوار

خــود به تنــهــائــی کنــاری ایستاد           اشک ریـزان روی در مـقـتـل نهاد

لب گشود و عقـده از دل بــاز کرد           بــا حـسـیـنـش راز دل ابــراز کرد

کــای زدور خــورد ســالی یــاورم           یــــاد داری در کــــنــار مــــادرم؟

ماه رخســارت زمن دل می ربــود           تا برد خــوابــم نگــاهم بر تو بود؟

یــاد داری شــامــگــاهــی با حـسن           راه پــیــمــودیــد دوشــادوش مــن؟

غافل از خــواهــر نگــردیدی دمی           تا نبــاشــد گــرد من نــامـحــرمـی

حــال بین نامحــرمــان گــردمـنـنـد           خنــده بر زخــم درونــم می زنـنــد

با تن تـنــهــا و چــشــم اشــکــبــار           کرده ام بر نـاقه طفــلان را ســوار

نیــست عـبــاس و عــلیِّ اکــبــرت           بین دشمن مــانــده تنها خــواهـرت

لطف خود را بـاز یــارم کن حسین           خیــز از جــا و ســوارم کن حسین

من در این وادی چو پــا بگــذاشتم           هـیجــده مــحــرم به گــردم داشتــم

شش بــرادر در کــنــارم بــوده اند           دور خــیــمــه پــاســدارم بــوده اند

باغ من هم ارغـوان هم یاس داشت           لاله زارم لاله چـون عبــاس داشت

حال، خــالی گـشـته از گــل دامنــم           نیست حــتــی غنچه ای در گــلشنم

لالــه زار داغ شــــد بــــاغ دلــــــم           خــارها جـمـعـنـد گــرد مـحــمــلــم

رأس یــارم تــا جــدا از تــن شــده           قــاتــل او هــمــســفـر بـا من شــده

ای شتــربانــان! مرا یــاری کــنـید           ناقــه ها! بر غــربــتــم زاری کنید

نیست از این کاروان دل خـسته تر           ساربــانــا لحــظــه ای آهــستــه تر

داغ بــیــنــی، داغــداران را مــزن           پیش چـشـم یــار، یــاران را مــزن

تــو زنــی مـا را و او، قــتــلــگــاه           از گــلــــوی پــــاره گــــویــد آه آه

ای به خون خوابیده خواب ناز کن           کــم به گــرد مـحـمـلـم پــرواز کن

تو بمان من ســوی کــوفه راهی ام           خاطــرات آســوده ثــارالــلّــهـی ام

من چـو تو پــروردۀ این مکــتــبــم           شیــر دخت شیــر حــقــم، زیــنــبم

پیکر من خسته، جانم خستـه نیست           دست من بسته دهــانم بستــه نیست

من به ایــراد سخـن چــون مــادرم           هم حسینم هم حسن (ع) هم حیدرم

بر لب خـشـکــم پیام خــون تـوست           آنچه را اجــرا کنم قــانــون توست

از ســر نــی بـاش با من هم سخــن           حکم کن، فرمان ز تو، اجــرا زمن

آن که دستور از تو می گیــرد منم           ســر به محــمــل بشکنم یا نشکـنم؟

وعــدۀ ما کــوفه ای نــور دو عیـن           خواب راحت کن خــداحافظ حسین

: امتیاز

زبانحال حضرت زینب سلام الله علیها در خروج از کربلا

شاعر : سید رضا مؤیّد نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن قالب شعر : غزل

مـا را به سر کـوی تو اعـدا نگذارند           خـواهـیـم بـمـانـیـم در اینجـا نگذارند

زینب ز تو ای جـان بـرادر نکـند دل           اعــدا بگــذارنــد اگـر یـا نــگــذارنـد


خـواهـم همۀ عـمـر کـنـار تو بـمـانـم           اما چه تـوان کرد که اعــدا نگـذارند

ای محرم دل تا غم دل گویم از این بیش           آوَخ که مـرا پیـش تو تنهـا نـگـذارند

شب میرسد و قافله در حال رحیل است           زین بیش دگر پیش تو ما را نگذارند

رفتم من و داغ تو و هجر همه یاران           یک لحظه من دلـشـده را وا نگذارند

گفتی نکـنم گریه به شیـون ز فـراقت           اما چه کـنم شـورش غــم ها نگـذارند

دانی چـه کـسـان یار حـسیـنـند مـؤید           آنانکه به جـز در ره او پـا نـگـذارند

: امتیاز